Er is in 2015 veel veranderd in de zorg. Vooral in de ouderenzorg zijn er bezuinigingen doorgevoerd. Wanneer kunnen ouderen wel of niet terecht in een verzorgingshuis? En wat willen zij eigenlijk zelf?
In 2013 werden de eerste veranderingen doorgevoerd. Toen kregen de ouderen met zorgzwaartepakketten 1 en 2 te horen dat ze niet meer werden opgenomen in een verzorgingshuis en dat ze de zorg thuis moesten ontvangen. Dit zijn ouderen die een indicatie hadden voor beschut wonen met enige begeleiding en verzorging. Vorig jaar zijn daar de ouderen met zorgzwaartepakket 3 bijgekomen. Een zorgzwaartepakket is een door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) afgegeven beoordeling waarmee een patiënt recht krijgt op zorg. Hierin staat bijvoorbeeld dat ouderen met een indicatie voor zorgzwaartepakket 4 recht hebben op beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging. Sinds dit jaar heten de zorgzwaartepakketten zorgprofielen en worden er geen indicaties meer voor de zorgprofielen 1 t/m 3 afgegeven. De ouderen die daarvoor in aanmerking zouden komen, krijgen sinds dit jaar hun zorg geregeld vanuit de gemeente in de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (Wmo). De ouderen die voor deze tijd al in een verzorgingshuis woonden en een laag zorgzwaartepakket (1 t/m 3) hadden mogen er blijven wonen, maar tegenwoordig komen alleen ouderen met een hoog zorgprofiel (4 t/m 10) in aanmerking voor een plek in een verzorgingshuis.
Eenzaamheid
Voor de ouderen die geen hoog zorgprofiel hebben, betekent dit dat ze zijn aangewezen op de thuiszorg en langer thuis moeten blijven wonen. Daar is niet iedereen blij mee. Jolke Kellenaers (79) wil heel graag naar een verzorgingshuis, omdat ze zich thuis eenzaam voelt. “Ik praat van vrijdagmiddag tot dinsdagmiddag met niemand. Ik vind het verschrikkelijk. In een verzorgingshuis kan ik iedere dag samen eten, koffie drinken en spelletjes spelen. Ik wil graag nieuwe mensen ontmoeten zodat ik sociale contacten kan opbouwen.” Dit heeft ze al op verschillende manieren geprobeerd, maar zonder succes. “Ik nodig mijn buren vaak uit voor een kopje koffie en ik heb een oproep geplaatst in de plaatselijke krant. Tot nu toe is hier nog niets uitgekomen. Ik kijk uit naar de morgen dat mijn thuishulp komt, omdat ik met haar kan kletsen. Het liefst zou ik haar vaker willen zien.”
Mevrouw Kellenaers heeft al vaker geprobeerd om een plek in een verzorgingshuis te bemachtigen, maar steeds krijgt ze te horen dat ze niet ziek genoeg is. Hans Mennen, beleidsmedewerker van verzorgingshuis Sint Jozef Wonen en Zorg in Meijel, vertelt dat eenzaamheid in 2013 nog een goede reden was om naar een verzorgingshuis te gaan. “Tegenwoordig is er geen plaats meer voor deze mensen, omdat alleen mensen die intensieve zorg nodig hebben in een verzorgingshuis mogen wonen.” Een andere reden die Mennen geeft, is het aantal welzijn medewerkers. “Tien jaar geleden hadden wij nog heel veel welzijnmedewerkers die voor deze eenzame ouderen zorgden. Zij dronken koffie met hen en maakten een wandeling. Nu er ieder jaar minder welzijnmedewerkers zijn door de bezuinigingen, kunnen we de eenzame ouderen minder goed opvangen. Doordat de problematiek van de ouderen steeds complexer wordt, moeten de medewerkers al hun tijd steken in het verzorgen van de ouderen. Er is geen tijd voor leuke activiteiten. Daar zijn nu vrijwilligersorganisaties voor.”
Hulp van familie
Niet alleen moeten de ouderen langer thuis blijven wonen, maar ook wordt verwacht dat ze meer hulp van hun familie krijgen. Mevrouw Kellenaers heeft geen contact meer met haar familie en krijgt van hen dus geen hulp. Iemand die wel veel aan haar familie heeft, is Door van Bergen (89).Ze heeft een tremor waar ze erg veel last van heeft. De hevige trillingen in haar armen en handen zorgen er voor dat ze zonder hulp niet thuis zou kunnen wonen. Dit is iets wat ze verschrikkelijk zou vinden. “Ik leef hier al mijn hele leven en wil hier echt niet meer weg. In een verzorgingshuis zou ik doodongelukkig worden. Ik ben er weleens op bezoek geweest en ik vind het geen prettige plek.” Door de negen kinderen die hun moeder verzorgen, hoeft deze angst geen werkelijkheid te worden. Twee van haar kinderen zijn officiële mantelverzorgsters van mevrouw van Bergen. Ze worden betaald uit het persoonsgebonden budget van hun moeder. De rest van de kinderen helpt mee waar het nodig is. “Ik ben erg blij dat ze dit willen doen, want ik zou het niet fijn vinden om vreemde mensen over de vloer te hebben die mij moeten verzorgen. Dat is ook de reden waarom ik niet naar een verzorgingshuis wil. Hier is alles vertrouwd en voel ik me fijn.”
Volgend jaar moeten nog meer ouderen langer thuis blijven wonen. In 2016 worden ook ouderen met zorgprofiel 4 niet meer toegelaten in een verzorgingshuis. Het begint dan bij ouderen met zorgprofiel 5 wat inhoudt dat de minimale zorg die in een verzorgingshuis gegeven wordt ouderen met dementiezorg is. “Wij zijn er nu al mee bezig om ouderen met dit profiel in het verzorgingshuis te minimaliseren”, legt Mennen uit. “Ook zorgen we ervoor dat het thuiszorgpakket uitgebreid wordt, zodat we deze ouderen wel goede zorg kunnen aanbieden. De zorg verandert ieder jaar weer, maar we willen ervoor zorgen dat de ouderen hier zo min mogelijk last van hebben.”
STREAMER: ‘Ik ben niet ziek genoeg voor een verzorgingshuis’
STREAMER: ‘In een verzorgingshuis zou ik doodongelukkig worden’
Ceciel Hirdes 